Wat is adaptief leren? Definitie, voorbeelden en tips

Inhoudsopgave

1. Wat is adaptief leren? De definitie uitgelegd
2. Hoe werkt adaptief leren eigenlijk?
3. Wat zijn de voor- en nadelen van adaptief leren?
4. Op welke manier kan een LMS adaptief leren ondersteunen?

Wat is adaptief leren? De definitie uitgelegd

Gegevens vormen de basis van adaptief leren

In tegenstelling tot traditionele leermethoden, waarbij alle leerlingen hetzelfde materiaal in hetzelfde tempo doorlopen, maakt adaptief leren individuele vooruitgang mogelijk. De deelnemer bepaalt hoe snel of langzaam er vooruitgang wordt geboekt en het systeem past zich aan deze behoeften aan!

Gegevens zijn de basis van adaptief leren. Het houdt bij waar je op dit moment staat en levert precies de inhoud die je nodig hebt — of er nu nog aan bepaalde uitdagingen wordt gewerkt of men zich verder wil ontwikkelen.

Artificiële intelligentie en slimme tools maken dit nog efficiënter door het leerproces continu te optimaliseren en aan te passen.

Hoe werkt adaptief leren eigenlijk?

Om adaptief leren beter te begrijpen, zullen we een kijkje nemen achter de schermen. Welke mechanismen zitten erachter en hoe zorgt technologie ervoor dat je leertraject zich voortdurend aanpast aan de individuele behoeften?

1. Uitgangspunt: het leerniveau beoordelen

Het adaptieve systeem begint met een beoordeling. Door middel van tests of taken aan het begin van de training of lessen wordt er bepaald hoeveel de leerlingen al weten.

Voorbeeld op de werkplek:

In een trainingsprogramma voor werknemers rond projectmanagement kan het systeem controleren of de deelnemers al bekend zijn met Scrum of Kanban.

Degenen die hiermee bekend zijn, krijgen meer uitdagende taken over onderwerpen zoals projectoptimalisatie of teamleiderschap.

Beginners daarentegen gaan aan de slag met de basis van flexibel werken om er zeker van te zijn dat ze een goede basis hebben voordat ze verder gaan met de complexere onderwerpen.

Voorbeeld in een schoolomgeving:

Op school zou een wiskundeprogramma kunnen beginnen met een paar basistaken om te zien of een leerling de basiskennis goed beheerst of dat er tekortkomingen zijn. Degenen die het beheersen krijgen moeilijkere opgaven, terwijl anderen aan de basis werken totdat ze die onder de knie hebben.

2. Gepersonaliseerde inhoud

Zodra het systeem het leerniveau heeft vastgesteld, gaat het aan de slag met het creëren van inhoud die is afgestemd op de leerlingen. Degenen die de eerste taken gemakkelijk kunnen uitvoeren, krijgen meer complexe uitdagingen. Degenen die meer oefening nodig hebben, krijgen extra ondersteuning op een eenvoudiger niveau.

Voorbeeld op de werkplek:

In een verkooptraining kan het systeem vaststellen dat sommige deelnemers al ervaring hebben met bepaalde onderhandelingstechnieken. Deze groep krijgt dan complexere taken, zoals internationale onderhandelingsscenario's of strategische onderhandelingsbenaderingen. Degenen die nog aan het begin staan, oefenen de basis, zoals behoefteanalyse of omgaan met bezwaren, voordat ze verder gaan met de gevorderde onderwerpen.

Voorbeeld in een schoolomgeving:

Op school kan een wiskundeprogramma op dezelfde manier verlopen. Een leerling die het basisrekenen onder de knie heeft, kan meer uitdagende taken proberen, zoals algebraïsche vergelijkingen. Degenen die moeite hebben met breuken krijgen extra oefeningen en een duidelijke uitleg om de basis te verbeteren.

3. Realtime feedback

Een essentieel element is onmiddellijke feedback. Als een taak goed is uitgevoerd, gaat het systeem door naar het volgende niveau dat meer uitdagingen biedt.

Voorbeeld op de werkplek:

Stel je voor dat je deelneemt aan een training voor projectmanagement. Nadat je met succes een taak over resourceplanning hebt voltooid, krijg je meteen de volgende, iets moeilijkere uitdaging. Heb je een fout gemaakt? Geen probleem! Het systeem geeft je gedetailleerde tips over hoe je middelen beter kunt toewijzen en biedt extra oefeningen zodat je het de volgende keer beter aanpakt.

Voorbeeld in een schoolomgeving:

In een taalprogramma kan feedback net zo direct zijn. Heb je een werkwoord verkeerd vervoegd? Het programma laat je meteen de juiste vorm zien en vraagt je om de zin opnieuw te maken. Zo wordt de fout meteen gecorrigeerd en wordt ook de kennis van de leerstof versterk.

4. Het leertraject aanpassen

Tijdens het leerproces verzamelt het systeem voortdurend gegevens over hoe goed leerlingen vooruitgaan. Het identificeert niet alleen de sterke en zwakke punten, maar past zich ook aan.

Voorbeeld op de werkplek:

Bij leiderschapstraining kan het systeem ontdekken dat een werknemer sterk is in het nemen van beslissingen, maar af en toe moeite heeft met conflicthantering. In dat geval biedt het systeem gerichte praktijkvoorbeelden of simulaties om die specifieke vaardigheid te verbeteren. Tegelijkertijd wordt het leertraject voor besluitvorming uitdagender met complexe scenario's om de reeds sterke vaardigheden verder te ontwikkelen.

Voorbeeld in een schoolomgeving:

Stel dat een leerling uitblinkt in algebra, maar meer aandacht nodig heeft voor meetkunde. Het adaptieve systeem herkent dit en past het leertraject automatisch aan: er zullen meer geavanceerde taken in algebra, zoals kwadratische vergelijkingen, worden aangeboden. Tegelijkertijd worden er extra oefeningen en interactieve lessen voor geometrie gegeven om ervoor te zorgen dat de basis wordt beheerst voordat er naar het volgende onderwerp wordt gegaan.

5. Integratie van verschillende leermethoden

Omdat niet iedereen op dezelfde manier leert, combineert adaptief leren vaak verschillende vormen:

• Video's
• Teksten
• Quizzen
• Interactieve spelletjes

Voorbeeld op de werkplek:

Bij een verkooptraining zou het systeem verschillende leermethoden kunnen gebruiken om ervoor te zorgen dat alle deelnemers de inhoud volledig begrijpen. Eerst zou een video een succesvolle verkooptechniek kunnen demonstreren. Daarna kunnen de deelnemers via een interactief rollenspel de techniek toepassen in een gesimuleerde verkoopsituatie. Om het geleerde te versterken, zou er een quiz kunnen volgen om ervoor te zorgen dat de belangrijkste punten worden onthouden voordat er verder wordt gegaan met meer geavanceerde onderwerpen.

Voorbeeld in een schoolomgeving:

Een geschiedenisprogramma kan leerlingen een korte video laten zien over een historische gebeurtenis, gevolgd door een interactieve tijdlijn en een quiz om te versterken wat ze hebben geleerd.

6. Voortdurende optimalisatie

Zodra een leerling een onderwerp volledig beheerst, wordt het gemarkeerd als 'voltooid'. Het systeem verspilt er geen tijd meer aan en richt zich in plaats daarvan op nieuwe, onbekende onderwerpen die nog aangeleerd of verbeterd moeten worden.

7. Motiverende hulpmiddelen

Veel adaptieve leersystemen gebruiken gamificatie om leerlingen gemotiveerd te houden

Veel adaptieve leersystemen gebruiken gamificatie om leerlingen gemotiveerd te houden. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld punten en badges verdienen of vooruittgangsbalken in de gaten houden om hun prestaties op te volgen. Dit werkt motiverend en zorgt voor extra beloningen tijdens het leerproces.

Voorbeeld op de werkplek:

Bij een verkooptraining kunnen werknemers punten of badges verdienen, zoals 'Onderhandelingsprof' of 'Communicatiekampioen' na het voltooien van bepaalde modules. Deze badges laten niet alleen de vooruitgang zien, maar motiveren de werknemers ook om de volgende uitdaging aan te gaan en nog meer successen te behalen.

Voorbeeld in de schoolomgeving:

In een leer-app kunnen leerlingen punten verzamelen door wiskundeproblemen succesvol op te lossen, waardoor ze in een klassement terechtkomen. Bij elk niveau dat ze bereiken, kunnen ze hun vooruitgang zien op een balk en virtuele badges verdienen — van 'Breukenmeester' tot 'Vergelijkingskoning'.

Wat zijn de voor- en nadelen van adaptief leren?

Adaptief leren biedt veel voordelen, maar er zijn ook enkele nadelen waar we rekening mee moeten houden.

Voordelen van adaptief leren

• Gepersonaliseerd leren: iedereen ontvangt inhoud die is afgestemd op zijn of haar huidige behoeften, waardoor het leerproces efficiënter en doelgerichter wordt.
• Flexibiliteit: leerlingen kunnen in hun eigen tempo vooruitgang boeken, wat vooral gunstig is voor verschillende leerstijlen.
• Motivatieboost: gepersonaliseerde leertrajecten en onmiddellijke feedback houden leerlingen gemotiveerd. Succes wordt sneller opgemerkt.
• Directe feedback: de vooruitgang bij het leren en de fouten worden direct herkend. Het systeem kan meteen bijsturen, waardoor het leerproces vlotter verloopt.
• Tijdbesparend: Alleen de relevante inhoud wordt behandeld, dus er wordt geen tijd verspild aan materiaal dat al gekend is.

Nadelen van adaptief leren

• Afhankelijkheid van technologie: adaptief leren vereist moderne technologieën, die niet altijd toegankelijk of gemakkelijk te gebruiken zijn.
• Minder menselijke interactie: de digitale focus kan de persoonlijke uitwisseling tussen leerkrachten en medestudenten verminderen.
• Hoge kosten: het opzetten en onderhouden van adaptieve leersystemen kan duur en tijdrovend zijn.
• Privacyrisico's: het verzamelen en analyseren van persoonlijke gegevens kan zorgen over privacybescherming met zich meebrengen.

Adaptief leren in je bedrijf implementeren kan efficiënt door een paar belangrijke stappen te volgen:

1. Identificeer de doelgroepen en hun behoeften: Maak een analyse om te bepalen op welke gebieden je werknemers gerichte training nodig hebben. Zo kan je leerinhoud ontwikkelen die is afgestemd op hun specifieke vaardigheden en kennis.
2. Kies het juiste leerplatform: Kies een adaptief leerplatform dat gebruiksvriendelijk is en goed integreert met je bestaande infrastructuur. Zorg ervoor dat het datagestuurd leren ondersteunt om gepersonaliseerde leertrajecten mogelijk te maken.
3. Creëer gepersonaliseerde leertrajecten: Gebruik de technologie om de leerinhoud dynamisch aan te passen op basis van de vooruitgang van werknemers. Afhankelijk van hun kennisniveau worden er meer eenvoudige of complexe onderwerpen aangeboden, waardoor het leerproces efficiënter verloopt.
4. Gebruik en optimaliseer de gegevens: Controleer voortdurend de vooruitgang van je werknemers en pas de leerinhoud aan. Analysetools kunnen je helpen om zwakke punten te identificeren en deze gericht aan te pakken.
5. Bied ondersteuning: Bied je werknemers training of ondersteuning zodat ze het leerplatform optimaal kunnen gebruiken.

Op welke manier kan een LMS adaptief leren ondersteunen?

Een leermanagementsysteem (LMS) is een softwareplatform waarmee bedrijven, adviseurs, coaches en onderwijsinstellingen leerinhoud kunnen aanmaken, beheren en verspreiden. Ons LMS, Easy LMS, biedt een gebruiksvriendelijke en flexibele oplossing om leerprocessen eenvoudig en effectief te organiseren.

De belangrijkste kenmerken zijn:

• Gepersonaliseerde leertrajecten die flexibel kunnen worden aangepast aan de vooruitgang van de leerling.
• Het opvolgen van de vooruitgang
• Flexibele leerinhoud. De inhoud kan in verschillende formaten worden aangeboden, zoals video's, teksten of interactieve opdrachten.
• Training op maat. Coaches en adviseurs kunnen hun eigen onboarding, training en workshops voor verschillende groepen beheren.
• En nog veel meer.

Nuttige bronnen

1. Leaders
2. Journal of International Business Studies 
3. Smart learning environments 
4. An analysis of the research on adaptive Learning 
5. Neovation

Veelgestelde vragen