Na czym polega skuteczny e-learning? Wskazówki i porady dotyczące tworzenia e-learningu, który działa!

Spis treści

1. Co oznacza skuteczny e-learning?
2. 8 wskazówek dotyczących tworzenia skutecznych materiałów e-learningowych

Co oznacza skuteczny e-learning?

Zanim zagłębimy się w praktyczne szczegóły, najpierw cofnijmy się o krok.
Co właściwie rozumiemy przez skuteczny e-learning? Na ten aspekt patrzymy
z dwóch stron: rezultatu i samego materiału.

Materiały e-learningowe są skuteczne, gdy słuchacze znacznie poprawili swoją wiedzę.

Na początku omówmy rezultat. Naszym zdaniem materiały e-learningowe są skuteczne, gdy słuchacze
w znacznym stopniu zwiększyli swoją wiedzę
i umiejętności po ukończeniu kursu e-learningowego. Zachowują się inaczej i wykonują swoją pracę lepiej niż wcześniej. W związku
z tym pozytywnie przyczyniają się do osiągania celów firmy, ponieważ organizacja działa wydajniej i efektywniej. To jest mierzalne. Krótko mówiąc: słuchacze osiągają lepsze wyniki, a firma na tym korzysta.

Teraz zajmiemy się materiałami e-learningowymi. Warunkiem osiągnięcia lepszych wyników biznesowych jest skuteczność materiałów e-learningowych. Oczywiście inne zmienne również wpływają na proces nauki i osiągane wyniki. Co w takim razie uważamy za skuteczne materiały e-learningowe? To treści edukacyjne, które są dostosowane zarówno do celów oraz potrzeb uczniów,
jak i do szerszej struktury, zasobów oraz planów twojej organizacji. Materiały
są zaprojektowane zgodnie z tymi standardami i zawierają elementy interaktywne, które prezentują informacje w różnorodny sposób.

Gdy wpływasz na proces, wtedy możesz kontrolować wyniki. Skupmy się więc na tym, jak stworzyć skuteczne materiały e-learningowe. Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę?

8 wskazówek dotyczących tworzenia skutecznych materiałów e-learningowych

1. Stosuj cele i zadania edukacyjne

Bez jasnego celu edukacyjnego twoi kursanci nie wiedzą, na czym się oprzeć. Zatem bardzo ważne jest, aby byli świadomi, dlaczego muszą wziąć udział
w kursie e-learningowym i, co ważniejsze, jak kurs pomoże im w codziennej pracy oraz jakie przyniesie korzyści. W jaki sposób powinni wykorzystać te informacje w praktyce?

Konkretny cel pomaga również nadać głębi twojemu kursowi e-learningowemu.

W ostatecznym rozrachunku konkretny cel pomaga również nadać głębi twojemu kursowi e-learningowemu, ustalić zakres wymaganych treści, a także
odpowiednio skonstruować szkolenie. Możesz podzielić cel na kilka zadań edukacyjnych. Cel określa, co słuchacze będą potrafili robić po ukończeniu nauki. Jednak do osiągnięcia tego celu najpierw muszą zrealizować kilka konkretnych i mierzalnych zadań edukacyjnych.

Ustalenie jasnego celu staje się tym ważniejsze, im mniejsza jest wewnętrzna motywacja do wzięcia udziału w kursie e-learningowym. To dotyczy na przykład kursów obowiązkowych (czytaj: narzuconych odgórnie).

2. Opracowuj kursy w odpowiedniej kolejności

Właśnie wpadł ci genialny pomysł edukacyjny i od razu zaczynasz go realizować. Nasza rada: nie rób tego. Zatrzymaj się i zacznij działać
w uporządkowany sposób, nawet jeśli masz wrażenie, że opóźniasz proces.

Lepiej na początku spisać cele i zadania edukacyjne, a następnie zdecydować, jakie zadania, prace i pytania są potrzebne do dokonania oceny wiedzy. Gdy to zrobisz, automatycznie będziesz wiedzieć, jakie treści należy dodać do kursu.

Wykorzystaj ten sposób, a twój kurs będzie zwięzły i skoncentrowany.
To także doskonała metoda, aby w logiczny sposób dodawać nowe treści do dalszych kursów.

3. Wybierz odpowiedni rozmiar dla swojego kursu e-learningowego

Należy unikać zbyt długich kursów.

Mniej znaczy więcej. Pamiętaj, aby unikać długich kursów e-learningowych. Jednym z głównych powodów ku temu jest czas koncentracji uwagi człowieka oraz fakt,
że w kursach e-learningowych można brać udział dosłownie wszędzie. Rozpraszacze uwagi są wszechobecne (wyobraź sobie, że uczestnicy siedzą
w pociągu lub na lotnisku) – dlatego właśnie warto oferować kursy
o niewielkich rozmiarach.

Badania przeprowadzone przez Kaspera Spiro, uznanego lidera w dziedzinie e-learningu, wykazały, że idealna długość kursu wynosi od 5 do 15 minut. Załóżmy, że nie uda ci się wyczerpać tematu w ciągu 30 minut. W takim przypadku lepiej jest podzielić zagadnienie na wiele kursów i przedstawić
w formie ścieżki edukacyjnej (seria kursów w logicznej kolejności). [1]
Taki wniosek jest zgodny z badaniami, które wskazują, że 10 minut dziennie wystarczy, aby przyswoić nową wiedzę. 

4. Prezentuj tę samą wiedzę na wiele sposobów

Tradycyjnie szkolenie pracowników zajmuje część dnia lub cały dzień. Ale co pamiętają pracownicy po długim dniu szkoleniowym? Według badań psychologa i badacza pamięci Hermanna Ebbinghausa wiemy, że 66% uczestników zapomina, czego się nauczyło w ciągu jednego dnia. Po miesiącu odsetek ten wynosi 98%. Istnieją również badania, które wskazują, że ludzie zapominają 90% tego, czego się nauczyli w ciągu zaledwie kilu godzin od nauczenia się tego. 

Co zrobić, by temu zaradzić? Jak możemy zadbać o to, aby informacje pozostały dłużej w pamięci? Najlepszym sposobem, aby nie utracić cennej wiedzy, jest jej powtarzanie i przedstawienie w różnych formach. Dlatego warto urozmaicać szablony kursów (tekst, wideo lub dźwięk). Poza tym stosuj różne rodzaje pytań, co pomoże pracownikom pokonać krzywą zapominania. Używaj pytań wielokrotnego wyboru, pytań otwartych i pytań dotyczących scenariusza, aby zmaksymalizować wpływ swojego kursu. Inną opcją jest praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy, poprzez wykonywanie codziennych zadań. Wreszcie, zamiast długich kursów, oferuj krótkie i przyjemne kursy. Wtedy twoi słuchacze nawet się nie zorientują, że wielokrotnie podajesz te same informacje.

5. Pisz na temat

Jasne i jednoznaczne informacje stanowią niezbędny element dla zapewnienia skutecznej nauki. Nie chcesz, aby kursanci spędzali czas na rozszyfrowywaniu lub kwestionowaniu podanych informacji. Zależy ci na tym, żeby je przyswoili,
i chcesz im pomóc zachować je w pamięci. Oto kilka wskazówek, jak opracować przejrzyste kursy e-learningowe:

• Poznaj swoich odbiorców i postaw się na ich miejscu. Jaki jest ich obecny poziom wiedzy na dany temat? Czy używają żargonu?
• Miej jasny cel i wyrażaj go.
• Pisz od ogółu do szczegółu – zacznij od najważniejszych informacji,
  a szczegóły zachowaj na później. Podsumuj ważne informacje
  w wypunktowaniach na końcu.
• Używaj strony czynnej. W stronie czynnej podmiot zdania wykonuje orzeczenie, a nie odwrotnie. Ten rodzaj pisania przedstawia zagadnienia jasno i pewnie.
• Pisz krótkie zdania. Nie dodawaj zbędnych zdań podrzędnych, przysłówków ani przymiotników.
• Spraw, by tekst można było zeskanować, używając nagłówków do podziału tekstu.
• Poproś współpracownika o zrecenzowanie twojego kursu e-learningowego. Zawsze można wyłapać pewne (drobne) błędy. Lepiej jest zapobiegać niż leczyć. 

6. Zaprojektuj swój kurs e-learningowy jak profesjonalista

Wybierz czcionkę bezszeryfową, taką jak Verdana, Calibri lub Arial

Czcionka to niezwykle istotna część nauczania online i ogólnego doświadczenia online. Czy wiesz, że 75% internautów opuszcza stronę
z powodu czcionek? Dlatego, że odbierają je jako trudne do przeczytania lub nieczytelne? Czcionka wywołuje reakcje emocjonalne, które wpływają na sposób, w jaki postrzegamy treść – jako czystą, wyrazistą, elegancką, nowoczesną albo bezładną, chaotyczną czy przestarzałą. Ponieważ nauka online odbywa się w Internecie, musimy poważnie podejść do wyboru czcionki. Jaka jest zatem najlepsza czcionka do użytku online?

Czcionki bezszeryfowe, takie jak Verdana, Calibri i Arial, najlepiej nadają się do czytania na ekranie. [2] Według niektórych badań, idealny rozmiar wynosi 16 pikseli. [3] Czcionki bezszeryfowe zwiększają czytelność i ułatwiają czytanie. Ale oczywiście na te aspekty mają również wpływ czynniki poza twoją kontrolą, jak rozdzielczość ekranu, starzenie się, odległość, w jakiej siedzisz od ekranu
i oświetlenie.

Czcionki bezszeryfowe zwiększają czytelność
i ułatwiają czytanie.

Istnieją również badania, które sugerują coś wręcz przeciwnego. Według nich zapamiętywanie materiałów e-learningowych znacznie się poprawiło, gdy zaprezentowano je z użyciem czcionek nieco trudniejszych do odczytania.
Ma to związek z tym, co pedagodzy i psycholodzy nazywają „pożądaną trudnością”. Czytając online w znanej czcionce, czytelnicy mają tendencję do zwracania mniejszej uwagi na tekst i częściej go skanują. „Łatwa” czcionka sugeruje, że materiał jest „łatwy”. Podczas czytania online w nieznanej czcionce mózg czytelnika musi pracować intensywniej, co skutkuje głębszym przetwarzaniem informacji.

Co zatem robić? Istnieje cienka linia między niepłynnymi czcionkami, które poprawiają czytanie, a nieczytelnością czcionek. Nie chcesz przecież zaburzać równowagi. Dlatego radzimy postawić na klarowność i po prostu opublikować swój kurs czcionką bezszeryfową. [4]

Zachowaj 50-75 znaków w wierszu

Odpowiednia liczba znaków w każdym wierszu jest kluczem do czytelności materiałów online. To wszystko ma związek z koncentracją. Jeśli wiersz tekstu jest zbyt długi, uczniowi trudno będzie utrzymać koncentrację wzrokową.
W sytuacji odwrotnej kursanci będą sfrustrowani. Zbyt krótkie wiersze mogą stresować czytelników, którzy zaczną czytać następny wiersz, zanim skończą bieżący. W ten sposób potencjalnie ważne informacje mogą zostać pominięte

Inne wskazówki dotyczące typografii

• Upewnij się, że tekst jest wyrównany do lewej. To najlepsze rozwiązanie dla zachowania czytelności i zapewnienia optymalnego doświadczenia użytkownika ze względu na to, w jaki sposób czytają nasze oczy.
• Jeśli chcesz podkreślić istotne fragmenty tekstu, możesz użyć wizualnej wskazówki. Badania umiejętności czytania i pisania dowodzą, że czytelnicy lepiej zapamiętują, co przeczytali, jeśli słowa kluczowe są wyróżnione różnymi kolorami i stylami czcionek (ale nie rozmiarami czcionek). Kodowanie kolorami jest również skutecznym wizualnym mnemonikiem. [5]

Stosuj czarną czcionkę na białym tle i stylizuj ją zielonym, niebieskim oraz pomarańczowym kolorem

Kolor odgrywa kluczową rolę w tworzeniu środowiska sprzyjającego nauce. Najlepiej sprawdza się czarny tekst na białym tle. Proste wyjaśnienie: jesteśmy do tego przyzwyczajeni.

Treści edukacyjne są przez większość czasu oferowane w środowisku edukacyjnym, które można dostosować, na przykład do swojej tożsamości korporacyjnej. Załóżmy jednak, że firmowe kolory to czerwony i fioletowy. W takiej sytuacji rozważ ponownie, czy zależy ci na tym, aby osiągnąć optymalną krzywą uczenia się. Czerwony jest uważany za kolor agresywny. Kolory związane z pozytywnym wpływem na naukę to zielony, pomarańczowy i niebieski. [6]

7. Stwórz wciągające doświadczenie edukacyjne, dodając multimedia.

Badania wielokrotnie wykazały, że oferowanie wiedzy na różne sposoby (filmy, nagrania i tekst) pozytywnie wpływa na efekt uczenia się. Również dodawanie multimediów (tj. filmy, dźwięki, infografiki, ilustracje, wykresy, zrzuty ekranu) do treści edukacyjnych działa doskonale, o ile wspiera treść główną. Oto główne zasady dodawania multimediów:

• Powinny pomóc w wyjaśnieniu (trudnych) tematów. 
• Czas trwania filmu nie powinien przekraczać 6 minut.
• Nie nadużywaj ilustracji i obrazów w kursie. Staraj się unikać używania więcej niż dwóch obrazów na stronie.
• Stosuj wymiennie tekst i interaktywne, zajmujące treści.

8. Stwórz pętlę informacji zwrotnych dla kursantów

Wiedza nie jest wiedzą, jeśli nie została przetestowana. Dlatego, aby sprawdzić, czy uczniowie poprawnie zrozumieli treść nauczania, możesz dodać pytania egzaminacyjne w trakcie lub na końcu kursu. Kursanci chcą wiedzieć, co robią źle i jak mogą poprawić swoje wyniki.

Możesz im w tym pomóc, podając wyjaśnienia do udzielonych odpowiedzi. Nawet jeśli poprawnie odpowiedzieli na pytanie. W ten sposób ważne informacje są powtarzane, a powtarzanie jest jednym z czynników skutecznej nauki. Kiedy kursant odpowiada na pytanie niepoprawnie, zawsze upewnij się, że rozumie, gdzie popełnił błąd. Wyjaśnij prawidłową odpowiedź i odnieś się do ważnych treści.

Przydatne zasoby

1. De 7 bouwstenen van effectieve e-learning
2. Wood, J. (2011, October). The best fonts to use in print, online, and email.
3. Bnnon. (2011). 16 pixels font size: For body copy. Anything less is a costly mistake.
4. eLearning Industry
5. Vartanian, H. (201). The idiot’s guide to typefaces … and fonts.
6. The Psychology of Color: How do Colors influence learning

Często zadawane pytania